معیارهای ارتقای سرزندگی خلاق در فضاهای آموزشی مدارس ابتدایی از نگاه متخصصین

بیان مساله: در جامعه سرزندگی خلاق افراد منجر به ارتقای کیفیت زندگی فردی و اجتماعی می­‌شود و توجه به این موضوع و راهکارهای آن از اهمیت بالایی برخوردار است. ادبیات پژوهش بیانگر آن است که فضا و محیط طبیعی و انسان­‌ساز در ایجاد سرزندگی خلاق و کیفیت رشد کودکان موثر بوده است و همچنین ارتقا و غنی­‌سازی این فضاها می­‌تواند در رشد فردی، آموزش، تعامل اجتماعی و عملکرد آنان نیز موثر باشد و فضاهای آموزشی مدارس ابتدایی به عنوان بستری مناسب، نقش مهمی در ارتقای سرزندگی خلاق آن‌ها به عهده دارد. در حالی که با توسعه روزافزون شهرهای بزرگ و کوچک، تمهیدات معمارانه در راستای تاثیر بر این امر مهم که بخش مهمی از زمان و محیط زندگی روزمره جوانان کشور  را در بر می­‌گیرد، کم­رنگ می­‌باشد. سوال تحقیق: تاثیرگذارترین عوامل بر فرآیند سرزندگی خلاق کودکان در مدارس ابتدایی کدام است؟ چه رابطه‌­ای میان مفاهیم کالبدی فضاهای آموزشی مدارس با مولفه‌­های ارتقای سرزندگی خلاق وجود دارد؟ اهداف تحقیق: هدف از این پژوهش تبیین معیارهایی در راستای ارتقای سرزندگی خلاق دانش‌­آموزان در مدارس ابتدایی می‌­باشد. روش تحقیق: در این پژوهش از روش تحقیق آمیخته (ترکیب کمی و کیفی) و روش پیمایش اکتشافی دلفی استفاده شده ­است. مرحله اول این پژوهش، مصاحبه باز پاسخ با متخصصین در حوزه سرزندگی خلاق را در بر می­‌گیرد. سپس با کمک تکنیک کدگذاری باز و محوری و تشکیل جدول هدف-محتوی، پرسش‌نامه محقق­‌ساخت شکل گرفت که طی دو مرحله توسط متخصصان تکمیل شده ­است. جامعه مورد مطالعه اکثریت متخصصین در رشته معماری و سایرین متخصصین شهرسازی و روان‌شناسی بوده و از طریق روش نمونه­‌گیری شبکه‌­ای(گلوله‌­برفی) و حجم نمونه از طریق اشباع نظری که 20 نفر را در بر می­‌گیرد، به ­دست آمد. نتایج مستخرجه بر اساس تحلیل عاملQ  به ­دست آمده است. درنهایت تأثیرگذارترین عوامل بر فرآیند سرزندگی خلاق از هر یک از صفات فضایی مشخص شده است. مهم‌­ترین یافته ­ها و نتیجه‌­گیری تحقیق: نتایج این پژوهش بیان می‌­کند که مفاهیم کالبدی-محیطی، ادراکی-تجربی، روانشناختی-ذهنی، اجتماعی و کارکردی محیط بر فضاهای آموزشی مدارس ابتدایی تأثیرگذار می‌­باشد و مولفه­‌های مربوط به هر یک از این مفاهیم از نگاه متخصصان بیان شده است.